Pequeno, grande, imperio e nación

Ferran Sáez Maezu, nas Culturas de La Vanguardia, repara no ensaio Grandes imperios, pequeñas naciones que Josep M. Colomer entregou á fábrica de Herralde. Achéganos unha lectura amábel e empática para presentar a tese nuclear de Colomer. Non é orixinal, pero é certeira: grandes imperios e cativas nación son dúas realidades emerxentes, determinantes do máis próximo futuro.

Fronteiras mutantes e democracia afianzadas delimitan un escenario político que fai posíbel o autogoberno de comunidades de pequeno tamaño agora liberadas dos corsés da moeda propia, do seu inevitábel exército e mesmo da blindaxe alfandegaria das súas fronteiras económicas. Estes agromantes espazos de autogoberno amplíanse além dos patróns esgotados dos vellos Estados-nación.

O estado de carimbo westfaliano non dá para máis: demasiado cativo para garantir un tramado económico e produtivo solvente para garantir unha provisión sostíbel e equitativa de bens e servizos aos seus cidadáns; demasiado grande para animar procesos participativos e estruturas democraticas tan eficaces como accesíbeis ás demandas da sociedade civil.

A asociación supranacional, obviamente, non ten porque desembocar nunha forma imperial, moi ao contrario a República imperial é unha organización política antagonista e non catalizadora dunha democracia sólida, esixente e fundada na participación dos seus cidadáns. O Imperio encora sempre o exercicio das soberanías plurais que aniñan no territorio do seu dominio.

Ferran Sáez formula a pregunta –«Que significa hoxe a soberanía?»– e ofrece unha contundente resposta: «Estar ou non estar na mesa onde se toman as grandes decisións. Colomer e Sáez non se extravían: esa mesa é a Unión Europea. Colomer vai un pouco máis alá: «Un catalanista [léase tamén galeguista] consecuente debería ser «máis europeísta, máis atlantista». Non concordo. O atlantismo é un dos principios activos do Imperio. O europeísmo pode ser unha eficaz vacina para protexer a nosa democracia e as nosas capacidades de autogoberno fronte á absorvencia negadora e autoritaria do Imperio, de calquera imperio, teña este a súa capital en Washington ou en Bruxelas.