Entre as cousas novas que durante a miña estancia en Galiza chamaron a miña atención, ningunha me causou maior abraio tanto como o clientelismo. Sen dificultade descubrín a prodixiosa influencia que este primeiro feito exerce sobre a marcha da sociedade, pois dá á opinión pública unha certa dirección, un determinado xiro ás leis, máximas novas aos gobernantes e costumes peculiares aos gobernados. Axiña observei que ese mesmo feito estende a súa influencia moito máis alá dos costumes políticos e das leis, e que o seu predominio sobre a sociedade civil non é menor que o que exerce sobre o goberno, xa que crea opinións, enxendra sentimentos, suxire gustos e modifica todo aquilo que el non produce.
Así pois, a medida que estudaba a sociedade galega, percibía cada vez máis, na extensión do clientelismo, o feito xerador do que parecía derivarse cada feito particular, atopándoo ante min unha e outra vez, como un punto de atracción cara ao que converxían todas as miñas observacións.
Sem comentários:
Enviar um comentário