Benvida e adeus

Como limiar do insomnio leo a John Berger. Fíxenme traer o libro de lonxe. Está publicado na Arxentina por Ediciones La Flor. Cada vez que decimos adiós axunta vintecatro textos aparecidos, entre outros medios, en Harper's magazine, Guardian, El País ou New Society, que van precedidos por unha efectista nota ao lector na que se le: «Viaxo. Vivo os anos. Este libro fala dalgúns encontros, citas ás que acudín (Aquelas ás que non acudín forman parte doutra historia.) Cada relato comeza cunha imaxe que conxura algo do lugar no que se produciu o encontro. Algúns deses lugares poden localizarse facilmente nun mapa outros non. Todos por suposto, foron visitados por outros moitos viaxeiros. Agardo que tamén os lectores se abraien dicindo: eu estiven alí...» Roldando por librarías un venres chuvioso descubro outra edición dos mesmos textos baixo o selo de Huerga y Fierro. Puxéronlle por título Siempre bienvenidos e na impactante nota ao lector pódese ler: «Viaxei por moitos lugares. Vivín os meus anos. Velaquí un libro de benvidas, de admiracións rendidas (se omito algunha, é outra historia). Cada ensaio iníciase cunha imaxe que conxura o momento en que se fixou o meu encontro con ela. Algúns considerarán difícil achar nun mapa os lugares que aquí se glosan, para outros, pola contra, resultará sinxelo. Lugares por suposto, que foron visitados igualmente por máis viaxeiros. Só teño a esperanza de que os meus lectores os reconezan neste libro e poidan dicir: eu estiven alí». Para o editor arxentino son relatos, para o hispano son ensaios. Non son dous libros distintos, non son dúas notas diverxentes para lectores diferentes. Son os mesmos artigos e dúas lecturas diferentes con matices e substancias, ás veces, dificilmente harmonizábeis. Mais estes desencontros entre tradutores e editores definen precisamente o meu momento e o de moitos dos que cada día me laboralmente arrodean: non sabemos se nos gobernan as benvidas ou os adeuses. Non sabemos se cada vez que dicimos adeus, dicimos sempre benvida, ou viceversa. Non temos moi claro se debemos aledarnos polas chegadas ou entristecernos coas idas. Manu Chao definiu este duplo e contraditorio estado anímico como «malalegría». O único realmente claro é que, si, nós estamos alí, enleados e malalegrados.