O Gran Salto Adiante

Nun farturento xantar coa elite empresarial que convocou a Asociación para o Progreso da Dirección, o presidente Touriño decidiu quedarse coa audiencia e anunciou o Gran Salto Adiante: nun quinquenio máxico Galiza acadará á media da renda europea. O último balance de Eurostat situounos entre as catro comunidades máis pobres do Estado. O PIB de Galiza suma tan só o 81% da renda media da Unión Europea. Acompáñanos nas posicións máis recuadas Castela-A Mancha cun 79,1%; Andalucía cun 77,6% e Extremadura co 67,1%. Para cumprir a súa promesa, a economía galega terá que triplicar o seu crecemento actual. Non sei se o Presidente cativaría o interese dos rudos capitáns da empresa e as finanzas cos que se sentou á mesa, pero no mellor xornalista económico do país deixou un aquel de retanqueira desconfianza.

Agardando un milagre económico

O obxectivo é ambicioso e ben que nos gustaría que fose atinxíbel no glorioso lustro que se nos promete. O optimismo presidencial precisaría dunha activísima política económica para fornecer solo empresarial, servizos avanzados de loxística, infraestruturas e vías de comunicación á altura dos tempos, e un mercado de traballo altamente cualificado. Os investimentos estatais deberían garantirse entorno ao 8% ao longo dese esperanzado quinquenio. E urxiría tamén unha revolución neokeynesiana para facer da Xunta de Galicia a clave da arquitectura das políticas económicas que se deben innovar para xerar capital humano, aumentar a capacidade competitiva das empresas, promover unha renovación do entramado produtivo sen que se traduza nun magoante medre do desemprego nos sectores afectados, e enriquecer decisivamente as nosas políticas de I+D+i.

Necesitamos un milagre económico e os milagres precisan sempre de fe e de doses inesgotábeis de esperanza. Hai case que oitocentos anos, Tomé de Aquino deixou claro que «a fe se refire a cousas que non se ven, e a esperanza, a cousas que non están ao alcance da man». O obxectivo de Pérez Touriño nin o vemos nin está ao alcance da nosa man. Nese terreo de inconcreción fedataria o noso Presidente síntese cómodo e seguro, pero non sei como recibirían o seu prodixioso anuncio os empresarios e financeiros cos que compartiu mesa e mantel, homes sen piedade que están ofrecidos ao realismo máis cru, desalmado e materialista.

Os outros atrasos e as súas políticas económicas

As comparacións son sempre odiosas, pero as outras tres comunidades que teñen un PIB por debaixo do 81% da renda media europea son autonomías nas que reinou tradicionalmente o Partido Socialista, feudos gobernados por sólidas maiorías absolutas dos socialistas, con dirixentes que sempre pesaron decisivamente na dirección política da rúa Ferraz: Chaves, Ibarra e, até hai ben pouco, José Bono. Son territorios mimados polos investimentos estatais dos gabinetes de Felipe González e agora polo equipo de José Luis Rodríguez Zapatero. E, con todo, a fenda do seu atraso non foi recurtada tan sensibelmente como nos anunciou que faría o noso marabillado Presidente.

Por outra banda, para facer realidade o seu milagre, Pérez Touriño non poderá inspirarse nas políticas dos seus homólogos de Andalucía, Extremadura e Castela-A Mancha, de pouco vai servirlle clonar as receitas da economía política do PSOE e terá que mirar cara a outros modelos. Sempre demasiado apegado ao oficialismo do PSOE sería sorprendente que o (p)residente de Monte Pío se arredase do guión de muda acomodación que normalmente practica nas relacións co Goberno do Estado e as súas políticas micro e macroeconómicas. A ferida de Navantia é demasiado recente como para estenderlle un cheque de credibilidade e torta confianza; a morneza coa que se demanda a execución das infraestruturas ferroviarias disuade a máis entregada esperanza; a fantasmal sociedade do coñecemento á que lle gusta referirse non dá callado fóra do mundo virtual e da Second Life na que permanece emburullado Emilio Pérez Touriño...

Que é o que realmente precisamos?

Nun magnífico e esclarecedor artigo –«Obxectivo I+D+i»–, dous dos mellores economistas cos que conta Galiza –Santiago Lago Peñas e Albino Prada– identificaron unha listaxe de actividades que deberían ser prioritarias nas nosas políticas económicas: produtos alimentarios derivados do mar e a gandería, o complexo forestal-industrial, os minerais non-metálicos, a automoción, o sector naval, os servizos de loxística, a confección, a produción eléctrica e segmentos da industria química. Mesmo recomendaban facer «apostas selectivas» nos servizos audiovisuais, de comunicación e as industrias culturais que contan cun numeroso e competitivo capital humano e atesouran iniciativas empresarias emerxentes con vocación exportadora. Son estes os sectores que demandan unha concreción cotiá da milagreira política do Presidente.

Prada e Lago Peñas rematan o seu artigo reiterando o retrato robot do capital humano que, ao seu xuízo, precisa Galiza: «persoas que sexan quen de pensar de xeito orixinal, de recoñecer rapidamente o esencial dun problema e de propor e pór en marcha diversas e posíbeis vías de solución». Características que se lle deben esixir igualmente a un bo Presidente.

Xa ven como están as cousas, Pérez Touriño anuncia un milagre e nós, descridos, retrucamos coas teimosas estatísticas, con comparativas políticas e con desmandadas esixencias estratéxicas. Somos imposíbeis. Goethe escribiu que «as persoas felices non cren nos milagres». Somos incorrexíbeis no noso escepticismo ou é que simplemente somos felices?