Latas e abrelatas

Rafael Reig lembrábanos hai poucos días que a invención do abrelatas se produciu con máis de cincuenta anos de atraso respecto da estandarización das latas de conserva en 1812. Até 1854 baionetas, navallas e outros instrumentos agudos ou contundentes (mesmo disparos) foron empregados para abrir as conservas enlatadas.

A lata do verán, o adianto electoral, padeceu unha falta de sincronización semellante. O PSOE ideou moito antes o produto que un instrumento para abrilo sen maiores riscos. Celebrar as eleccións galegas en outono era útil (basicamente para a estratexia de Ferraz), pero os adiantadores carecían do instrumento –unha razoábel xustificación de país e non partidaria– para abrir unha lata que tiña xuño como data de caducidade. Con todo, ensaiáronse toda sorte de agudas e contundentes presión para forzar a decisión presidencial con axuda de non poucos medios. Agosto foi escenario así dunha disputa pacega destinada a torcer a vontade de Pérez Touriño que deixa á luz varias conclusións:

1| O Congreso do PSdeG foi pechado en falso, a repartición de parcerías de poder non saciou ás apetencias da facción blanquista que quere ocupar o baleiro producido pola extinción do vazquismo antes de que o touriñismo se consolide cun segundo mandato.
2 | O episodio político que xerou maior inestabilidade gobernamental en Galiza desde 2005 non foi causado polas friccións co socio nacionalista senón polas tensións entre as diferentes bandeirías do PSdeG.
3 | Tristemente, o maior engrandecemento da figura presidencial de Touriño é debido a que achegou unha solución a un problema creado por el mesmo e o seu partido.
4 | A demostración de autoridade do Presidente será inevitabelmente respondida por un exercicio continuado de rebeldías de baixa intensidade e a desacreditación coa lingua pequena do liderato do Secretario Xeral do PSdeG.

Cando Pasqual Maragall foi elixido President preguntaron a Lluis Llach cal sería o principal problema que tería que enfrontar e o cantautor contestou, con enorme clarividencia, que o problema de Maragall sería o PSOE. Onte Touriño exerceu sorpresivamente de Pasqual Maragall. Decida agora ser Maragall por un día ou Maragall para sempre, Emilio Pérez Touriño pode estar certo de que os seus inamistosos amigos de Ferraz e a rúa do Pino agardan para saldar contas. Quizais, sen ser consciente, Pérez Touriño decidiu non abrir a lata electoral pero si abriu o melón sucesorio no PSdeG.

A miseria dos zapatos

H. G. Wells publicou en 1907 A miseria dos zapatos, un opúsculo de vocación didáctica para difundir as ideas socialistas. Nas súas primeiras liñas, Wells defende a conveniencia de reflexionar sobre os zapatos. «“Non ten sentido, dicía un dos meus amigos, reflexionar sobre os zapatos”. A min, con todo, sempre me gustou miralos e reflexionar sobre eles. Teño a estraña idea de que as cuestións máis complexas poderíanse comparar cos zapatos, e quizais por isto os zapateiros son tan a miúdo filósofos.»

Limiar que abre unha matinación sobre os males do calzado na sociedade capitalista e un retruque contra a inevitabilidade das súas miserias: «Non crea que esas miserias son o resultado dunha maldición inevitábel. A proba pola contra vémola claramente. Hai xentes, non máis merecedoras que outras, que non sofren ningunha destas cousas. Pode ter a idea de que vostede non merece máis que unha vida miserábel e pobre na que os seus zapatos lle farán sempre dano; pero é que os nenos, as mozas e toda a multitude de pobres e honestas xentes non merecen nada mellor?»

E, finalmente, un alegato a prol dun socialismo de proximidade para mudar os zapatos e moito máis: «Socialismo significa revolución, cambio no curso da vida cotiá. O cambio pode ser moi gradual, pero será moi completo. Non se pode cambiar o mundo e ao mesmo tempo non cambialo, [...] O socialismo quere cambiar, non soamente os zapatos que leva a xente nos pés, senón tamén os traxes que teñen, as casas que habitan, o traballo que fan, a educación que reciben, a súa posición, as súas honras e todo o que posúen. O socialismo quere facer un mundo novo do vello.»

Parábola dos zapatos, eloxio da dignidade

Quizais porque Wells tivese razón e as cuestións máis complexas poden compararse cos zapatos, resulta tan suxestivas e reveladora as reportaxes que John Carlin dedicou a Sammy Gitau e na que os zapatos se converten nunca icona valorativa da cooperación para o desenvolvemento que practican algunhas ONGD. Carlin, á parte de narrar a vida de Gitau e a construción dun liderato social desde abaixo en Mathare, o barrio máis miserento da capital queniata, achega en Parábola dos zapatos, unha crítica das condicionalidades, imposicións e controis que se exercen no actual modelo de cooperación.

Hai dous ditos do Sur Global que deixan en claro a lóxica impositiva das axencias e ONGD do Norte: «A man que dá fica sempre por riba da man que recibe» e «Quen paga a orquestra elixe a música que se toca». Sammy Gitau afina máis: «O noso centro de recursos de Mathare é unha organización que nace desde abaixo; o inconveniente da maioría da ONG [...] é que queren controlalo todo desde arriba. Canto máis diñeiro gastan en ti, máis queren controlar. E o malo diso é que a xente quere, por enriba de todo, que se lle trate con respecto; queren ser donos do seu desenvolvemento, que non o sexan outros, por moi boas intencións que teñan.»

Despois explícase cos zapatos: «Creo que o mundo está demasiado obsesionado cos dereitos humanos e esqueceuse da dignidade humana. Regalar zapatos é paternalista. Prefiro camiñar descalzo que ser humillado desa forma. Quizais tarde un pouco en poder comprarme os meus zapatos, pero, cando o faga, escollerei os que queira, e coidareinos e querereinos porque os valorarei como froito dos meus esforzos. Moitas ONG son como zapatos que non sentan ben: unha cor equivocada, unha forma que non vai, e nunca imos querelos».

En Moriré, pero mi memoria sobrevivirá, Henning Mankell conta que, nunha viaxe que realizou ao norte de Moçambique, se atopou cun home que fixara toda a súa dignidade en poder calzar uns zapatos e, ante a imposibilidade de poder mercar uns, decidirase a pintar nos seus pes uns zapatos cheos de agarimosos pormenores. «Os seus pés. Pintara neles un par de zapatos con tinturas naturais; tentara preservar a súa dignidade. Non levaba zapatos, nin botas, nin nada, nin sequera un par de sandalias fabricadas cos refugallos dun neumático. E, xa que non tiña zapatos, el mesmo creounos. É dicir, pintounos nos pés e, así, pintou na súa consciencia a fortaleza, a certeza de que, malia o desastre, el era un ser humano que conservaba a súa dignidade.»

Existe unha abondosa reflexión crítica sobre os modelos de desenvolvemento e cooperación que se están ensaiando no Sur Global. Críticas desde abaixo e desde dentro que sinalan numerosas e necesarias liñas de corrección, reorientación e mellora da solidariedade que se practica. A rica reflexión (auto)crítica contrasta coa teimuda resistencia a introducir mudanzas por parte de moitas das máis podentes axencias de axuda oficial e ONGD. Esa teimosía para persistir no erro e a incapacidade para aprender das equivocacións lastra a cooperación tanto, ou máis, que as limitacións orzamentarias e fende a credibilidade do diálogo colaborativo entre o Norte e o Sur. Hai pouca explicación racional para manter semellantes prácticas, a non ser a confortábel comodidade dos zapatos que calzan os que toman as decisións no plenipotenciario Norte.

O lapis

George Steiner suma unha influente produción cultural, acompañada de numerosos premios e recoñecementos, e consta con todo merecemento no top ten dos pensadores actuais. Por iso resultan aínda máis rechamantes as súas (des)consideracións sobre a lingua galega na entrevista que concedeu a Juan Arias. Unha magoante mestura de mala información, prexuízo e descoñecemento que empata ben mal con outras reflexións súas feitas con moita maior lucidez: «Non hai linguas “pequenas”. Non existe unha sintaxe “primitiva”. Cada lingua, sabémolo de certo, procrea e articula unha visión do mundo, un relato do destino da humanidade, unha estrutura de fórmulas de futuro para a que non existe facsímile noutra. A morte dunha lingua, até naquela apenas rumoreada por unha manchea de persoas nun anaco de terra maldito, é a morte do mundo. Cada día que pasa, o número de fórmulas de que dispomos para dicir “esperanza” diminúe.» Di tamén Steiner que «un intelectual é un ser humano que cando le un libro ten un lapis na man.» Iso, si, pero tamén máis: é alguén que mobiliza a curiosidade e a intelixencia fronte ao descoñecemento, a discriminación e o prexuízo. Certamente, Steiner desta volta non foi o lapis máis agudo do plumier. Infinita tristura.

Billas e tubos de pasta

Segundo a información de Público, Galiza é, xunto con Andalucía, Cataluña e Cantabria, unha das comunidades ás que os gobernos de Rodríguez Zapatero transferiron maior número de competencias. Na extrema oposta das marcas, Euscadi e Navarra que, desde 2004, non coñeceron ningún traspaso competencial.

Nunha escea de O derradeiro emperador, un feroz inquisidor dá conta a Puyi da existencia de dous tipos de persoas: as que son como billas e aquelas que son como tubos da pasta dentífrica. Para arrincarlle unha confesión, aos primeiros dille que basta cun único golpe para que deiten de seguido toda e canta información se desexe. Os interrogados que son como tubos de pasta requiren, moi ao contrario, dunha presión continua para que revelen a información celosamente gardada.

A comparanza vale para esclarecer o comportamento diferencial dos procesos de transferencias. Hai procesos-billa en Cataluña e Andalucía, procesos-tubo de pasta de dentes como o de Galiza, onde os avances progresan sobardando a lentitude dunar que impón o MAP, e procesos nos non hai vontade ningunha nin de abrir o tubo nin de darlle unha volta a billa como é o caso de Euscadi.

No limbo das xustas transferencias súmanse trinta e sete competencias exclusivas que levan trinta anos agardando pola súa graciosa cesión ao goberno de Vitoria. Estando así as cousas, é doado concluír que a blocaxe institucional do desenvolvemento do Estatuto de Gernika é unha peza máis na estratexia de asedio e isolamento imposta ao Goberno Vasco desde o lanzamento do Plan Ibarretxe en 2003.

Mentres, Rodríguez Zapatero non se cansa de rexeitar toda iniciativa de Ibarretxe, lembrándolle que, primeiramente, ten que aceptar as «regras do xogo democráticas». Á vista dos números rexistrados, a xeometría das regras de xogos é ben variábel e ten unha cambiante e diferente apertura e caudal segundo os xogadores sexan uns ou outros.

En realidade só hai unha regra que vale se non es un incondicional seguidor monclovita: apertar o tubo até que salte o tapón e deite todo o que en xustiza corresponde. Xa o dicía Saint-Exúpery, «na vida non hai solucións, senón forzas en marcha. É preciso crealas e as solucións veñen.» É a presión e non a submisión, son as forzas en marcha as que converten, finalmente, os tubos de pasta en billas.

Prensa amiga, inimiga e veraz

Unha cínica pero lúcida sentenza do pasado século establecía que a Prensa estaba para apoiar aos amigos, afundir aos inimigos e dicir a verdade en todo os demais casos. O actual código de circulación da información e da opinión segue a respectar escrupulosamente estas normas de conduta.

Houbo un tempo en que un dos deportes máis habituais dos cidadáns escépticos consistía en ler en paralelo El Mundo e El País para reconstruír dúas visións de calquera feito nas que era practicamente imposíbel atopar puntos de coincidencia.

O irresistíbel ascenso mediático de Losantos na COPE moveu o marco informativo alén do delirio pero non contribuíu a maiores coincidencias entre os dous grandes medios, aínda que si permitiu ao ABC afianzarse como unha opción informativa conservadora máis equilibrada ou menos desquiciada.

Libertad Digital tivo un efecto deshinhibidor que a dereita situada máis alá da dereita aproveitou para verificar que en democracia a mala baba non ten cancelas e que a xustiza é vesga, razón pola que só se perseguen determinadas narracións apoloxéticas da violencia ou determinadas difamacións da intelixencia.

Pola súa parte, como o seu contrapunto informativo, El Plural, dirixido por Enric Sopena, naceu para certificar que non hai nada máis parecido a un bobo de dereitas que un bobo progresista e que, se nos despistamos, de tanto combater ao monstro remataremos por ser como o mesmo monstro.

Non por ampliar o relatorio de medios atoparemos moitos exemplos que se arreden da sabida máxima de apoios incondicionais aos amigos, bombardeo en alfombra para os inimigos e ponderadas verdades para todos os demais se queda oco.

A aparición da Sexta e de Público, trabadas con madeira de Zapatero segundo os seus detratores, mudou parcialmente o estado das cousas das relación do Poder coa Prensa, ampliando a autonomía presidencial respecto do complexo comunicacional-cultural ideado por Polanco-Cebrián e multiplicando, consecuentemente, as incomodidades mercantís de PRISA.

Distensión mediática

Á prensa séntanlle ben os períodos de distensión política. Ao minguar a polarización amigos-inimigos queda maior espazo para dicir a verdade de todos os demais, xa que, fóra deses excepcionais momentos, o trastorno bipolar rexe o xogo político do Estado e abafa calquera posición de matiz. O XVI Congreso do Partido Popular representou un significativo avance para cancelar as políticas de crispación e para alentar tamén un clima de distensión mediática e confrontación ideolóxica máis morna.

Hai pouco máis dun ano, cando o pasamento de Jesús de Polanco, Jorge Semprún resumiu con intelixencia medida a súa grande obra: «Conseguiu crear un grupo de prensa potente, independente e autónomo, que soubo manterse fronte, ao lado, en contra, pero nunca dominado por ningún grupo político.» Semprún puido dicir máis: construíu un grupo e comunicación que, á parte de estar fronte, ao lado e en contra, tamén tivo debaixo a algún que outro goberno e que tivo detrás a outros máis. Hoxe ten que contentarse con situarse ao lado, pero non por riba de Zapatero.

O novo rumbo que Mariano Rajoy tenta dar ao Partido Popular axuda a desactivar o clima de guerra fría mediática e é, parcial e serodiamente, unha resposta en positivo á demanda que o finado Polanco fixera no seu día sobre a necesidade de poder contar cun partido «de dereitas e laico», que PRISA apoiaría «porque é o que fai falta [en España]». En apenas un ano, o Partido Popular pasou do boicot a antesala do abrazos e, se Rajoy é quen de dar cumprimento a súa política de liquidación da herdanza aznarista, estarían logradas as condicións para recuperar o favor e ser tratado como amigo ou case-amigo por PRISA.

Na mesma dirección, hai cada vez máis indicios de que PRISA anda a procura dunha maior centralidade política, á busca dunha equidistancia virtuosa respecto de Ferraz e Génova, o que contibuiría a modificar substancialmente a nosa cartografía mediática.

Os rastreadores non se cansan de medir milimetricamente os distanciamentos tan críticos como elásticos de El País respecto de Ferraz e A Moncloa. Cada crítica provoca a inmediata contraofensiva de Público para evidenciar as incongruencias ou falla de memoria de PRISA, aínda que iso o leve, non poucas veces, a visitar a hemeroteca de El Mundo. Na actualidade, PRISA non quere ser un medio incondicional do Presidente e do seu Partido, réinalle con ser leal e moderadamente crítico.

O último cuadrimestre será decisivo para ver como sedimentará o seu cambio de posicionamento. Non é previsíbel que se produza un envocarmento drástico no seu sistema de preferencias, de modo que seguirá habendo amigos, inimigos e indiferentes, pero amigos e inimigos serán, cada vez máis, obxecto de críticas cómplices: serán loados polos acertos, aguilloados polos seus desacertos e aconsellados cando non saiban se subir ou baixar. Teño para min que, se prevalece a intelixencia, será sobre a base da crítica cómplice sobre a que se afiancen as novas relacións da voz máis poderosa do cuarto poder co Partido Popular e o PSOE.

Macbeth na Moncloa

A crise económica, si; pero non só a crise económica. O Goberno do Estado e o seu partido enfróntanse tamén a unha crise de credibilidade e a estratexia, que inauguraron tras as eleccións do 9-M, rende resultados negativos que tamén explican o empate técnico entre o PSOE e o Partido Popular que rexistra ameazantemente a última enquisa do CIS.

Non é unha lei de bronce infalíbel pero os cidadáns adoitan a xulgar os gobernos polo que estes lle poñen no prato. E o gabinete de Rodríguez Zapatero non poderá superar doadamente esa avaliación por parte duns cidadáns educados (economicamente) para seguirlle a pista ao euribor, ás taxas do paro e ao ipc como indicadores supremos de bonanza económica.

O verán anuncia un outono quente e un inverno económico de longa duración. A crise económica, antes negada, ocupa agora o centro da axenda de preocupación cidadáns e neste punto mesmo coinciden a axenda mediática e a da clase política. O cambio de ciclo económico chama tamén por unha radical mudanza dalgunhas das políticas animadas polo PSOE tras o 9-M, aínda que no horizonte non hai propósito de emenda ningún.

Fin do talante, recuperación do background do felipismo

ZP 1.0 deseñouse combinando ingredientes pouco usados na botica política do felipismo: unha abondosa camada de sensibilidade pluralista, mesturada con diálogo como cemento das políticas de alianzas; reforzábase a credibilidade con doses de autocrítica para facer máis atractivos os compromisos e os seus resultados limitados; e patrocinouse unha axenda atenta aos valores e ás preocupación sociais emerxentes. Etiquetouse todo coa marca de Talante e o seu principio activo era, simplemente, non facer o mesmo que o Partido Popular.

ZP 2.0 ármase agora con outro tipo de compoñentes, unha boa parte deles testados, con desigual fortuna, durante a era felipista. A planta do partido é a planta do Estado. O Estado é unitario e o goberno é a súa expresión, o PSOE debe ser un actor político unitario supeditado ao presidente Zapatero. Un partido total que ocupa discursivamente todo o espazo progresista e apenas deixa marxe para ningunha esquerda practicábel. En breve, impulsarase un rápido tránsito do ao buenismo progresista ao estatalismo responsábel –un clásico do felipismo–, o retorno a un principismo estatalista como fundamento de toda realpolitik.

Sen rodillo parlamentario e sen sinais manifestas de corrupcións maiores pero coas tentadoras prepotencias en alza, o PSOE tira de presidencialismo, de empate coa monarquía e de representación da estabilidade institucional como bazas adicionais para deixar atrás as proclamas do socialismo inxenuo de ZP 1.0. ZP 2.0 é un produto máis maduro que leva camiño de parecerse moito ao Terceiro Felipe, o do ensimismamento gobernativo.

E a crise será a coartada (resignada ou perfecta, pouco importa) para aminorar os contidos sociais que aínda restan do proxecto ZP 1.0 e, a pouco que apuren as circunstancias, nada importará, outra volta, se o gato é branco ou é negro mentres cace ratos. Moito terá que empregarse a factoría de Caldera para que a política de valores non derive cara a unha desvalorización da política.

Deixar sen argumentos ao PP

Na actualidade, a maior parte dos esforzos comunicacionais e politicos do PSOE diríxense desmantelar de vez os enmarcados políticos do Partido Popular na pasada lexislatura. Trabállase contra a vella axenda discursiva dos conservadores: «España se rompe», «Complicidade e brandura policial fronte ao terrorismo», «Goberno refén dos nacionalistas», «Non pintamos nada en Europa» e «A crise xa está aquí».

De aí a transubstanciación da España plural na proclamación dun Goberno de España receoso á hora de modificar a xeopolítica tradicional do socialistas: nin bilateralismo, nin novos avances nos autogobernos, e peche autonómico sobre o basal de consenso callado en Andalucía e Valencia co Partido Popular.

Para evitar síndromes de Estocolmo con altos custes electorais pasouse dunha política de alianzas aberta aos nacionalistas e á esquerda a unha estratexia de soidade parlamentaria co que se conta poder desfacerse da idea de ser un partido con ataduras, principal escollo para lograr unha futura maioría absoluta. No fondo, hai tamén unha decidida aposta por un sistema político de 2 forzas substanciais (PSOE-PP) e un resto marxinal de forzas nacionalistas: isto é, aspírase á simplificación extrema do modelo que Felipe González e Manuel Fraga construíron nos anos oitenta e prorrogaron até mediado dos noventa. Bipartidismo sen turnismo que se podía garantir grazas á crise de liderato e de proxecto do Partido Popular, e que a remontada de Mariano Rajoy pon agora dramaticamente en cuestión.

A política do diálogo deu paso á asunción entusiasta das políticas policiais para enfrontar o problema da violencia en Euscadi. A renovada fe policial retroaliméntase coa exitosa cazata da cúpula etarra e o esborrallamento político da esquerda abertzale. Bambi exerce agora como un desapiadado Pokemon policial para facer valer o imperio da lei. O saldo élle grandiosamente beneficioso e se vai ben non hai nada que cambiar segundo reza o credo conformista de Ferraz.

Para facerse valer en Europa, ouvear como se estivésemos en terra de lobos: devaluar un pouco máis a Europa Social e apostar pola estabilidade, o control e a seguridade fronte ás liberdades. Se, finalmente, Obama gaña haberá que gastar esforzos e simpatías para restablecer o vencello transatlántico. Con McCain, pois o mesmo: hai que facerse querer novamente polo amigo americano. Sarkozy sinala o camiño que Zapatero está desexando seguir.

A estratexia do camaleón

Agás no tocante á crise, todos os enmarcados fortes do Partido Popular foron maiormente desactivados. Daquela porque recupera crédito cidadán o Partido Popular e o perde o PSOE? En gran medida por que neste proceso o PSOE, nunha sorte de camaleonismo estratéxico, non recorreu a políticas públicas alternativas e optou simplemente por apropiarse das políticas de firmeza do Partido Popular. O principio activo de ZP 2.0 é facer o mesmo que o PP pero con formas diferentes. Como o camaleón, adóptanse as cores da contorna pero non as formas. Dúas reservas: non anunciar políticas de carestía e axuste duro fronte á crise [de momento] e intensificar unha política de valores de baixo custe; é dicir, políticas de valores con cargo aos cidadáns e non as arcas do Estado. Poden facer o mesmo pero mellor que o Partido Popular, é a única lección en limpo que se pode tirar dos 100 primeiros días de glorias gobernamentais do novo executivo.

E esa estratexia de apropiación e substitución xunto co retorno aos consensos dos dous grandes son as vías privilexiadas para manterse na cima da columna do Poder. Unha política de consensos que serve para afianzar a imaxe do Partido Popular como un partido máis de complemento que de oposición e para adocenar o cambio de orientación estratéxica do propio PSOE.

Non son consensos obrigados polas debilidades do PSOE, son consensos libremente promovidos e dirixidos a debilitar a capacidade opositora do Partido Popular, facendo, con menor crispación e rexeitamento social, as políticas autonómicas, xudiciais e de loita antiterrorista esixidas polos conservadores. A estas alturas, Mariano Rajoy xa estará reparando na difícil convivencia consensual que lle ofrece Zapatero.

A gaiola de Macbeth

Alberto Manguel no seu Diario de lecturas anotou: «Don Quixote sabe que os seus actos terán consecuencias aínda que estas permanezan invisíbeis para el. O dilema de Macbeth é que quere actos sen consecuencias: a única imposibilidade real.» O PSOE atoarse no mesmo dilema que Macbeth, forzou un radical cambio no seu posicionamento crendo que non ía ter consecuencia negativa ningunha.

A estratexia de clonación amábel das políticas conservadoras baleira de confianza as propostas do PSOE; o seu soberbio isolacionismo e o seu camaleonismo político non son a solución e por iso devalúase gravemente a credibilidade do proxecto ZP 2.0. O presidente que proclamaba que non ía fallarnos, comeza a fallar e moito. A enquisa do CIS unicamente advirte de que se camiña cara un fallo xeral do sistema operativo de ZP 2.0. Zapatero como Macbeth pode dicir: «Non teño espora que aguilloe os costados do meu plan, senón só a ambición do salto que, ao lanzarse, sobe demasiado e cae do outro...» O maior perigo é, efectivamente, caerse polo outro lado.

Detonacións

Hai unha sonada escena de Coa morte nos talóns na que Eve Kendall [Eva Marie Saint] dispara contra Roger Thornil [Gary Grant]. Na toma, á dereita e en segundo plano, un cativo tapa os ouvidos segundos antes de que se produza a detonación. O rapaz, canso de que se repetise a escena para coller a mellor toma, sabía de sobra o que ía acontencer. A lembranza cinematográfica vénseme aos ollos como reflexo da entrevista dos dous presidentes. Antes de que Pérez Touriño fixese público o seu histórico e glorioso balance da xuntanza, moitos xa se terán tapado os ouvidos, cansos de asistir a tan repetida a escena. A crónica da reunión bipresidencial que nos ofrece Pablo X. de Sandoval dá conta de todas as detonacións triunfalistas, limiar de xordeiras preventivas.

Primeira detonación: «Garantía plena». «Compromiso definitivo». Antes as garantías eran parciais e o compromiso provisorio?

Segunda detonación. Do horizonte [nunca alcanzábel por definición] de 2012 ao que AVE «poderá tocarse» en 2012. É tan tocábel agora como hai seis meses; é dicir, é igual de intocábel.

Terceira detonación. Licitar non é executar. Que se licite en 2009 é un requerimento que fai posíbel pero non garante o prazo de remate das obras da conexión coa Meseta.

Cuarta detonación. Amnesia total sobre os prazos do Eixo Atlántico de Alta Velocidade e sobre a conexión Ourense-Vigo. Que razón hai para rebaixar o consenso acadado por PSdeG, BNG e PP no Parlamento de Galicia? Mantense este anuncio?

Quinta detonación. A Comisión de seguemento das obras do AVE son eu [Touriño] e Magdalena Álvarez e testemuña disparatada do diktak teléfonico de ZP («Zapatero se lo ha ordenado delante de mí»). Cunha periodicidade trimestral, tócalle unha ou dúas xuntanzas antes das eleccións galegas?

Sexta detonación. Enfatizar, até o delirio, o interese de Rodriguez Zapatero pola Alta Velocidade a Galiza. «Interese excepcional» en coñecer os pormenores e anuncio de visita a finais de agosto para «supervisar persoalmente a marcha do AVE». Que cambiou desde a última visitá ourensá?

Antes de que se iniciase a ráfaga triunfal moitos xa terán tapado os ouvidos. Bendita xordeira.