Municipais07: Coalicións e outros aborrecementos

O embaixador no Vaticano acudiu a bendicir ao seu herdeiro consistorial e aproveitou o primeiro mitin de campaña para proclamar a súa adversión estratéxica ás coalicións. Francisco Vázquez nunca as precisou, foi sempre xestor de maiorías absolutas e absolutísimas. Ser a icona coruñesista do Grande Alcalde limitou a súa proxección política fóra da sombra alongada da Torre de Hércules, pero a súa incapacidade para o diálogo e a converxencia política cos demais tamén impediu ao PSdeG ser alternativa de goberno en Galiza durante unha longa tempada.

Hexemonía conservadora, complemento vazquista

O vazquismo foi moito máis que a expresión dun localismo extremoso, era igualmente a variante municipalista do bipartidismo de carimbo felipista, o seu necesario complemento local. A cesión estratéxica de Galiza a Alianza Popular, ideada por Felipe González e Alfonso Guerra, como garantía de inclusión no sistema da dereita conservadora, derivou despois cara á renuncia do PSdeG a discutir seriamente a ultrahexemonía do Fraguismo.

A solución alternativa ao proxecto de Galiza –como a Baviera do Partido Popular– pasaba por unha coalición do PSdeG co BNG, algo que era irreconciliábel co levadura ideolóxica esencial do vázquismo: a redución da política a un xogo de dous e a imposición dun réxime de aparheid insitucional ao nacionalismo galego.

Sen maiores problemas internos, o PSdeG asumiuse resignadamente como complemento do PPdeG e non como a súa alternativa mentres que non madureran as condicións necesarías para callar unha maioría electoral de seu. A accidentada historia do Goberno tripartito de González Laxe alentou o isolacionismo estratéxico dos socialistas en Galiza. Había poder suficiente en Madrid e na rede de grandes concellos como para esperar, pacientemente, pola chegada do natural relevo turnista do PPdeG, unha vez que se producise a desaparición biolóxico-política do Gran Patrón.

Co PSdeG emburullado na política de agardar e ver, nunca se pretendeu seriamente remover as bases sobre a que se foi consolidando vagarosamente o Fraguismo como fase superior do bipartidismo invertido que se ensaiou en Galiza durante dezaseis anos.

Aborrecemento das políticas de coalición

Aínda hoxe, o vazquismo comparte coa dereita galega a consideración das políticas de coalición como malformación democrático. Alberto Núñez Feixoo comprometeuse xa a que o PPdeG gobernará unicamente onde sexa maioritario sen pactos municipais con ningunha outra forza. O goberno como herdade da forza máis votada é un dos trazos comúns do ADN ideolóxico dos conservadores populares e dos conservadores socialistas do, hoxe desdebuxado, bonovazquismo.

O bipartidismo como fórmula de despluralización democrática aborrece as políticas que pacto que lle dan audiencia a terceiras forzas. Fagocitado o centrismo galeguista polo rexionalismo forte do PPdeG, marxinalizada primeiro a tradición comunista e acollidos despois os seus refugallos na Casa Común do PSOE e absorvido o outro nacionalismo de esquerda no proxecto común do BNG), a simplificación da representación política que se impuxo en Galiza parecía sentar as prometedoras bases dun sistema político de dúas forzas e media.

Partido Popular e PSdeG, dúas forzas cos atributos de poder, asentadas en explicitos consensos de repartición de infuencias, gobernos e territorios, e o BNG, media forza testimonial instalada nos arrabaldes institucionais como proba concluínte da inclusividade da democracia autorizada polo xa afastado golpe do 23-F.

No PSdeG as cousas comezaron a cambiar no momento en que no Reino as maiorías absolutísimas as tiveron outros e tamén cando, tras o sorpasso electoral do BNG, unha nova fornada de dirixentes socialistas (sen poder local) repararon na fraxilidade do seu plan de pensións políticas para o posfraguismo.

Coalicións? Non tan excepcionais

Os gobernos concertados e xestionados por máis dun partido unicamente constitúen unha excepcionalidade no Estado español. Hai tempo La Vanguardia publicou un dossier de Jordi Matas e Josep M. Reniu sobre «A arte de gobernar en coalición» que achegaba datos reveladores: na Europa-15, no período 1945-2000, a solución dominante foi o goberno de coalición (72,3%) e o residual o goberno partidario (27,3%). Entre 1980 e 2006, nos gobernos das autonomías a repartición está máis equilibrada aínda que é levemente beneficiosa ás teses monopartidistas (51,6%). Os executivos dos municipios cataláns de máis de 10.000 habitantes, entre 2003 e 2006, resolvéronse nun 77,4% dos casos con alianzas multipartidistas. No Goberno do Estado, iso si, non coñecemos outra cousa que gobernos unipartidarios.

Así as cousas, non é difícil concluír que a democracia pluralista non lle escapa ao goberno en coalición, é a democracia autoritaria á que lle produce arrepío. Hoxe a voz maior achegará unha primeira proxección sobre cales van ser as solucións de gobernabilidade nas grandes cidades galegas. Haberá que facer as contas, pero unha cousa está ben clara: onde moitos vemos unha solución esperanzadora, Francisco Vázquez só ve un perigo aterrador, unha anomalía democrática. Menos mal que o Vaticano ten un goberno autocrático, infalíbel e monocolor como ben lle presta ao ex-Gran Alcalde da Coruña.