De figos e paraísos

A Israel Punzano case todo se lle escapou do previsto na entrevista que concertou con Gioconda Belli. Convocou á escritora nicaraguana no restaurante La Poma (A Mazá) para evocar a icona do primeira catástrofe da Humanidade e falar da súa última novela, O infinito na palma na man, unha eséxese do Xénese.

Coas primeiras palabras descubre que o tal Paraíso é hoxe un Inferno cartografiado no norte de Iraq e que a mazá non era o froito prohibido, que a froita da maldita tentación era o figo. Gioconda manifesta ademais unha franca simpatía pola tentadora serpe.

Israel, malia o seu nome de Terra Prometida, anda frouxo en historia sagrada e bate a seguir con eses alegres paradoxos que marcan a vida dos nicaraguanos. Belli gaña un premio de novela pero reivindícase como poeta. Con loábeis excepcións, o narrador en Nicaragua adoita ser oral e o escritor que aspire a calquera recoñecemento ha ser poeta. A razón é a primacia intelectual de Rubén Dario. En Nicaragua o que non se conta, se canta. Narración oral e poesía fan xustiza a unha lingua literaria tan libre como imaxinativa.

Máis sorpresas. Gioconda ao contrario da súa tocaia non se agocha tras un tímido e forzado sorriso. Nicaragua, país de volcáns, terremotos e paixóns, non é proclive á contención. A poeta creba os seus parlamentos con explosivas gargalladas. En Nicaragua nin os risos nin os choros son mesurados, nin a historia nin a natureza lles fixeron concesións nese sentido. Fala moito, como unha imparábel torrenteira formada polas chuvias tropicais, e a enxurrada de verbos lévase por diante os formalismos brevialistas dunha acoutada entrevista. Israel, iso pasa cando se entrevistan a forzas da natureza.

Nicaragua é país de estreiteces entre dúas masas continentais e dous inmensos océanos. Espazo sometido a constrate e contradicións. País de oposicións e de espírito de contradición. Por iso contradí Gioconda Belli a pretensión materna de apertar os seus vencellos coa Nai Patria cando a manda a estudar a Madrid para evitar a súa estadía nos Estados Unidos. Na capital da vella metrópole, lonxe de namorarse do ADN hispano-imperial, coida da herdanza indixenista que lle achegou o seu avó e que ela deixou impresa en La mujer habitada, un memorial da resistencia fronte á primeira e á derradeira tentación colonial.

A incomodidade conxénita de Belli traza a súa vida. Gioconda medrou, como poeta e combatente sandinista, na máis antiimperialista das terras de Centroamérica para rematar repousando media vida na California da Republica Imperial de Norteamérica. Un auténtico Casus Belli.

Para fechar a entrevista estaba previsto un picoteo, pero os falares de Gioconda bébense o tempo e non queda lugar para o xantar. Israel documenta o exceso. El ten espazo para unha entrevista de 3.500 carácteres e ela infinitas palabras. O infinito cábelle a Gioconda Belli na palma da man e nos beizos. Pobre Israel, outra vez será.