As laranxas máis laranxas

Outro día máis Ignacio Escolar borda a súa estratexia oblícua en Público. O malabarismo con laranxas sírvelle para evidenciar a estratexia á que se debe o presidente Zapatero no próximo debate do Estado. En comunicación política, como no xogo malabar, as dificultades –e posibilidades de fracaso– medran exponencialmente canto maior é o número de proposta-laranxa que se lanzan ao aire. Por iso é máis doado, e prudente, executar o exercicio cunha soa laranxa, cunha única, feliz e impactante laranxa, de gorentoso consumo por parte dunha ampla maioría cidadá, para que produza unha inmediata recompensa electoral. É o que lle toca tentar a Rodríguez Zapatero.

A metáfora do xogo cítrico faime matinar sobre cal é, ou debe ser, o exercicio malabar das forzas políticas acantoadas na oposición e lémbrame unha pasaxe dos Cadernos do Cárcere de Antonio Gramsci.

Chaparradas vs. orballo

As estratexias opositoras «todistas», concibidas como unha pormenorizada emenda de totalidade da acción do goberno, son como o orballo, esixen de moito tempo para ser quen de calar no corpo electoral. É un exercicio global e extensivo de incertos resultados, facilmente caricaturizábel («Son os do non») e perigosamente proclive ao esvaecemento. Non enchoupa de raiz, tan rápido como molla, seca.

Outra alternativa é a que practicou con éxito o Partido Popular de Galicia. A diferenza do xogo de Zapatero, o malabar hai que ensaialo con catro ou cinco ideas-laranxas. Hai que adestrarse teimudamente no dominio de catro ou cinco ideas que, co tempo, se converterán (se están ben escollidas) en imbatíbeis evidencias. Goberno divido; goberno ineficaz; goberno desbaldador; goberno propagandista; goberno que non está a altura das circunstancias e do que Galiza precisa. Ese foi o adn narrativo da oposición parlamentaria do PPdeG durante tres anos e medio. Nada de pacientoso orballar, cinco ou seis ballóns torrenciais en cada período de sesións. Chuvia de alta intensidade que converxen logo na enxurrada de ataque no momento electoral. Funcionoulles.

Laranxas, ovos e pan con manteiga

No seu día Felipe González popularizou a estratexia de «iso mesmo e un ovo». Ofrecer as alternativas comúns e achegarlle un plus cativo. Ese é un dilema do que o BNG debe zafarse con intelixencia. Non lle bastará con ofrecer o mesmo que a outra oposición e un ovo adicional con xema identitaria. Nun dos seus cadernos carcelarios, Gramsci anotou unha anécdota tirada de Holanda, un libro de viaxes de Edmundo De Amicis. Aí temos tamén unha proveitosa contraestratexia parlamentaria para derrotar a oferta das laranxas máxicas presidenciais e para ofrecer algo máis que un ovo.

De Amicis narra o encontro entre un xeneral español e un campesiño holandés. Fachendoso o militar móstralle unha laranxa e gábase de que no seu país se producen laranxas dúas veces ao ano. O labrego amosándolle un pan con manteiga retrúcalle: «No meu país prodúcese este froito dúas veces ao día.»

Para a miña idea, os esforzos do BNG e do PSdeG debería focalizarse na busca e presentación de alternativas concretas con beneficios dobrados para Galiza e os seu cidadáns. Cómprelles non aceptarse como partidos de oposición, senón como alternativas de goberno (temporeiramente) na oposición. Mellor a chaparrada que o orballo, mellor con cinco laxanxas que con unha, e un ovo máis se se quere, pero sobre todo ofrecer pan con manteiga dúas veces ao día.