Xornalismo durminte

Estou empatado ás crónicas e ao blog de Ramón Lobo. Préstame a súa ollada sobre Afganistán e as condicións nas que fan o seu traballo os xornalistas e reporteiros gráficos. Non abundan os heroes nas redaccións e os que practican o xornalismo extremo non adoitan ser compracentes coas etiquetas épicas nin coas narracións belicosas, si cunha aceda profesionalidade e coa descrenza nas grandes palabras, instalado nese código libre escribe Ramón Lobo. En calquera caso no oficio non hai un único libro de estilo e a entrevista de La Vanguardia a Andrea Busfield é ilustrativa das varianzas.

Andrea Busfield aterrou en Afganistán en 2001. Traballou, primeiro, para o sensacionalista News of the World que a deixou facer porque non agardaban dela «unha análise seria da realidade». Ficou engaiolada por aquel país de «xente valente, hospitalaria e encantadora». Desde aquela tivo encomendas diversas até que fichou en 2005 como vicedirectora de Sada e Azadi (A Voz da Liberdade), un xornal fundado pola OTAN que se dedica, segundo as súas palabras, «á propaganda da reconstrución».

Na entrevista, Ima Sanchís dálle un par de voltas de torca para saber a súa opinión sobre a existencia de cárceres secretas norteamericanas en Afganistán, a punta do iceberg doutras violacións dos dereitos humanos denunciadas por Amnistía Internacional. Busfield di non saber nada, nin quere saber: «No meu traballo xornalístico os cárceres secretos non estaban na axenda. Traballando para a OTAN o último que vou facer é cubrir unha historia que dea unha visión negativa do que están a facer.»

Andrea Busfield promociona estes días a súa primeira novela, Baixo un millón de sombras, na que confesa que quere reflectir «o agarimo, o amor, o sentido do humor dos afgáns», o «lado positivo» de Afganistán, un continuo literario do que sospeito que debeu ser o seu labor informativo en A Voz da Liberdade: a construción dun mundo illado da barbarie que o envolve.

Hai moitos séculos que Heráclito insistiu en que os que dormen habitan mundo separados, mentres que os que están espertos, moran no mesmo. No país dos afgáns, e aquí, hai que arrimarse á información dos xornalistas que están espertos e, mellor aínda, dos que sofren insomnio; son os únicos que partillan a vida coas vítimas e queren saber deles.